Het Zeeuwse Verliesatelier

Het Zeeuwse Verliesatelier: van idee tot uitvoering

Rond 2011 begon het voor het eerst te kriebelen.
Ik zag in mijn werk veel verlies terug bij cliënten en begon mij steeds meer te verdiepen in de impact van verlies en rouw. Ik ging naar symposia en congressen, deed een 4-daagse training over het opzetten van lotgenotenbijeenkomsten voor rouwende jongeren en begon met andere ogen naar mijn eigen verliesgeschiedenis te kijken. Ik heb in mijn jeugd verlies gekend in verschillende opzichten (in een latere blog zal ik hier uitgebreider op ingaan) en dit heeft me mede gevormd tot wie ik nu ben. Ik kwam in aanraking met het Expertisecentrum Omgaan met Verlies en opleidingsinstituut Land van Rouw, die een verdiepende (post-hbo) opleiding tot rouwbegeleider en verliesconsulent aanbood. Ik wist meteen, dát is iets voor mij. En ook: ik hoop dat ik ooit mijn eigen praktijk voor rouwbegeleiding kan oprichten.

Fast forward naar 2021: Ik was inmiddels gediplomeerd rouw- en verliesbegeleider en hoewel ik de opgedane kennis en ervaring zeker toepaste in mijn toenmalige baan als maatschappelijk werker, voelde dat niet meer als 'genoeg'. Tijdens de opleiding bij Land van Rouw was er binnen mij een vuurtje gaan branden voor thema's als hechting, verlies(trauma), omgaan met emoties en rouw en ik merkte dat ik me eigenlijk volledig hier op wilde gaan richten. Hoewel ik eerder wel gedroomd had van een eigen praktijk, kreeg dit abstracte idee steeds duidelijker vorm en werd ik, hoe meer ik er mee bezig was, steeds enthousiaster hierover. Ik wilde een plek creëren waar mensen die een betekenisvol verlies hebben meegemaakt de ruimte krijgen om uitdrukking te geven aan hun rouw in woord én beeld.

Waar gesprekken altijd de basis zijn (geweest) voor mijn manier van begeleiden, merkte ik dat er in verliesbegeleiding ook nog iets anders nodig was. Door de intensiteit en complexiteit van de gevoelens die ervaren worden bij en na een ingrijpende gebeurtenis, schieten woorden namelijk soms tekort. Daarnaast is het voor sommige mensen een valkuil dat zij emoties (onbewust) uit de weg gaan door heel erg 'in hun hoofd' te blijven. Hierdoor maken zij minder contact met hun gevoel en lichaam en is er minder verbinding met hun ware zelf. In de begeleiding bij Het Zeeuwse Verliesatelier maak ik daarom ook gebruik van kunstzinnige materialen, creatieve werkvormen en korte lichaamsgerichte oefeningen die de cliënt uitnodigen tot het doorléven van alles wat de rouw in hen losmaakt. Op deze manier komen hoofd, hart en handen met elkaar in contact en krijgt de pijn en het gemis de ruimte om in beweging te komen en ervaren te worden.

Wellicht klinkt dit sommige mensen spannend in de oren. En eerlijk: dat is het ook ook eigenlijk wel. Rouwen betekent diep gaan. Er is namelijk geen weg om rouw heen: je kunt het niet vermijden. Hoewel je bepaalde gevoelens en emoties lang kunt onderdrukken, blijft de rouw onderhuids sluimeren totdat het zijn weg vindt naar de oppervlakte. Ik vergelijk het weleens met een opgeblazen strandbal die je onder water probeert te houden. Dit kan lang goed gaan maar de drang van de bal om boven water te komen is zó groot, dat wanneer je grip ook maar iets verslapt of uit balans raakt, de bal je ontglipt en met een flinke kracht boven het water uit zal springen. Zo is het ook met onderdrukte emoties. Gevoel wilt gevoeld worden. Hoe pijnlijk dat soms ook is.

Ieder rouwproces is uniek en daarom neem ik tijdens de intake en de eerste sessies uitgebreid de tijd om kennis te maken met de cliënt. Ik luister aandachtig naar wat iemand te zeggen heeft en kijk tegelijkertijd wat er non-verbaal gecommuniceerd wordt. Collega's en andere mensen die mij kennen zullen zeggen dat ik een scherp observatievermogen heb en een fijngevoeligheid bezit die nodig is om aan te voelen wat een persoon of situatie nodig heeft. In de praktijk betekent dit dat ik zo nu en dan vragen stel die behoorlijk confronterend kunnen zijn. Of dat ik iemand een oefening laat doen die buiten z'n comfortzone ligt. Dit klinkt misschien een beetje wrang: waarom zou je iemand die het moeilijk heeft, het nog moeilijker maken? Het antwoord is dat rouwbegeleiding an sich niet 'makkelijk' of comfortabel is. Wrijving geeft glans en daar waar je de meeste weerstand voelt, is vaak de meeste vooruitgang te boeken. Dit vraagt om een actieve houding van de cliënt en een bereidheid om het rouwproces echt aan te gaan. Tegelijkertijd is het aan mij als begeleider om een veilige omgeving te creëren waarin de ander zich gehoord en gezien voelt en uitgedaagd wordt zonder zijn of haar grenzen over te gaan. Wederzijds vertrouwen is hierin onmisbaar. De cliënt moet zich op zijn gemak voelen bij mij en vertrouwen hebben in mijn deskundigheid en handelen als rouwbegeleider. Tegelijkertijd moet ik durven vertrouwen op de eigen kracht en wijsheid van de cliënt.

De sleutels tot het kunnen dragen van (de gevolgen van) een verlies en het hervinden van betekenis en zingeving in het leven heeft de rouwende zelf in handen. Alleen is in sommige gevallen de impact van een gebeurtenis zo groot dat er behoefte is aan een luisterend oor, aandacht en professionele ondersteuning. Voor die momenten is er Het Zeeuwse Verliesatelier. Een plek waar jij gezien en gehoord wordt en waar je de kans krijgt om uitdrukking te geven aan je gemis in woord en beeld.

Wees welkom.
Met wie je bent en alles wat er is.

Warme groet,

Lindsay